เกร็ดความรู้ในการทำธุรกิจ

เจาะลึกเครื่องมือ JIDOKA

11 เมษายน 2566

JIDOKA แปลว่าอะไร?
ภาษาญี่ปุ่น: JI 自 = ด้วยตัวเอง / DO 動 = เคลื่อนไหวหรือทำงาน / KA 化 = ทำให้ (เป็น)

JIDOKA = ทำให้เคลื่อนไหวหรือทำงานได้ด้วยตัวเอง

ตรงกับภาษาอังกฤษ Autonomation หรือ การควบคุมโดยอัตโนมัติ

JIDOKA คืออะไร?
ระบบอัตโนมัติ ที่จะหยุดการผลิตทันที เมื่อมีความไม่ปกติเกิดขึ้น เพื่อที่จะได้แก้ไขก่อนจะเดินหน้าผลิตต่อ

เพื่อลดความผิดพลาดและความสูญเสียจากกระบวนการผลิต

4 หลักการแห่ง JIDOKA

  • 1. อิสระ แยกงานของคนออกจากเครื่องจักร มีอิสระต่อกัน คนไม่ต้องรอให้เครื่องจักรทำงาน
  • 2. มองเห็นทุกความผิดปกติ ความผิดปกติที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิต ต้องทำให้มองเห็นได้
  • 3. ดักจับของเสีย ไม่ผลิตหรือปล่อยของเสียเข้าสู่กระบวนการถัดไป
  • 4. หยุดทันที เครื่องจักรหยุดทำงานและแจ้งให้ทราบเมื่องานเสร็จ หรือมีปัญหา/ความผิดปกติเกิดขึ้น

5 เทคนิคใช้ JIDOKA หยุดของเสีย!

  • 1. กำหนดค่ามาตรฐาน ระบุให้ชัดมีขั้นตอนอะไร ใช้ชิ้นส่วนไหน จำนวนเท่าไร ใช้เวลาผลิตเท่าไร หากไม่เป็นตามนี้คือ “ผิดปกติ”
  • 2. สร้างระบบ/เครื่องมือตรวจความผิดปกติ เช่น สัญญาณไฟ/ป้ายไฟแจ้งเตือน, แผ่นบันทึกมาตรฐานการทำงาน หรือแผงแสดงประสิทธิภาพการทำงาน
  • 3. วิเคราะห์สาเหตุความไม่ปกติ หาต้นตอปัญหาให้เจอ เพื่อปรับปรุงและป้องกันไม่ให้เกิดซ้ำอีก
  • 4. ปลูกฝังพนักงาน รับผิดชอบในตัวเอง รู้ว่าอะไรควรให้ความสำคัญ ไม่มองข้ามปัญหา
  • 5. ตรวจสอบได้ทุกขั้นตอน ตลอดสายการผลิตต้องเช็กได้ว่ามีของเสียหรือความไม่ปกติเกิดขึ้นหรือไม่

บทสรุป 3 พลังของ JIDOKA

  • ป้องกันการเกิดของเสียและความสูญเสียในกระบวนการผลิต ไม่ต้องลงทุนเพิ่ม ไม่ต้องผลิตซ้ำ
  • ไม่มีสินค้าเสียหาย มีตำหนิ หรือไม่ได้มาตรฐานหลุดไปถึงมือลูกค้า

ช่วยให้การผลิตได้ทันเวลาแบบ Just in Time ทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ